Бүгінде шағыммен дәрігерге жүгінетін жастар көбейген.
Бұрын жүрек ауруы көбіне егде жастағы адамдардың проблемасы саналса, бүгінде осындай шағыммен дәрігерлерге жүгінетін жастар көбейген. Алматы қалалық кардиология орталығының кардиология бөлімінің меңгерушісі, жоғары санатты дәрігер, медицина ғылымдарының кандидаты Жәмилә Алдабекова ӨКҚ-де өткен брифингте жүрек ауруларын емдеу туралы айтты.
Жәмилә Алдабекованың айтуынша, кардиологтың қабылдауында жиі кездесетін шағымдар - бұл әдетте бас ауруымен, денедегі қызу сезімімен, жалпы әлсіздікпен, сол жақтағы кеуде аймағындағы иық астына немесе сол қолға қарай берілетін күшті ауырсынумен бірге жүретін қан қысымының жоғарылауы, сондай-ақ әртүрлі ырғақ бұзылыстарына - мысалы, жүрек тоқтап қалғандай сезіну немесе керісінше, өте жиі жүрек соғысы.
«Бұрын жүрек ауруына шағымдар негізінен егде жастағы адамдарда жиі кездесетін деп есептелді, бірақ соған қарамастан, орта жастағы адамдарда жүрек ауруының жоғарылау үрдісі бар екенін атап өткен жөн. Қазір 35-40 жас аралығындағы адамдардың кардиологқа бірінші рет баруы сирек кездесетін жағдай емес», - дейді жоғары санатты дәрігер.
Жәмилә Алдабекова қандай жағдайда кардиологқа жүгіну керектігін атап өтті.
«Егер сізде ентігу, аяқтың ісінуі, негізсіз жиі жүрек соғуы, қан қысымының 140/90-нан жоғарылауы, физикалық күш түсуден кейін немесе психоэмоционалды күйзелісьен кейін пайда болатын кеуденің сол жағындағы ауырсыну шағымдары болса дәрігерге қаралу керек», - дейді кардиолог.
Инфаркттың ең басты белгісі - физикалық күш түскеннен немесе психоэмоционалды күйзелістен кейін кеуденің сол жақ жартысында сол қолға, жауырын астына, мойынға таралатын, 15-20 минуттан астам уақытқа созылатын және кейін пайда болатын қатты батып ауруы. Қосымша симптомдарына кенеттен ентігуді, қан қысымын төмендеуін, адамның есінен тануын жатқызуға болады.
«Бұған дейін бәріміз инфаркттың себебі холестериннің жоғарылауынан деп санайтынбыз. Бірақ әлемдік ғылыми қауымдастықтың соңғы еңбектері тіпті қандағы холестерин деңгейі төмен адамдарда жүрек соғысы болуы мүмкін екенін көрсетеді. Негізгі себеп - коронарлық тамырлардағы түйіндік немесе олардың спазмы. Түйіндіктер, өз кезегінде, жоғары холестерин деңгейіне ғана байланысты емес, ағзаның ұзақ мерзімді жүйелі ауруларына байланысты болуы мүмкін. Мысалы, ковид пандемиясынан кейін инфарктпен ауыратын науқастардың үлесі күрт өсті, өйткені коронавирус тек өкпеге ғана емес, тұтастай алғанда бүкіл денеге, соның ішінде жүрек тамырларының ішкі қабығына әсер етеді», - деді Жәмилә Алдабекова.
Сонымен қатар, қант диабетімен жүйелі аурулармен ауыратын науқастар, мысалы, ревматоидты артрит, онкологиямен науқас адамдардың жүрек тамырларының зақымдану қаупі жоғары. Дегенмен, жоғары холестериннің негізгі себебі - алиментарлы. Қазақстан тұрғындары майлы етті сүйіп жейді және көкөністерді аз тұтынумен ерекшеленеді. Әрине, жоғары холестериннің тұқым қуалайтын себептері бар, олар тұқым қуалайтын дислипидемиялар деп аталады. Сондықтан 30 жастан асқан адамдар үшін жыл сайын холестеринді және оның барлық фракциясын - липидограмманы анықтау маңызды.
Дәрігер тұрғындарды жүрек ауруына қарсы дәрі-дәрмекті өз бетімен қабылдамауға шақырды. Өйткені кардиологиялық ғана емес, барлық препараттардың дәлелденген әсер ету механизмі және белгілі бір көрсеткіштері мен дозалары бар.
«Науқастар көбіне жарнаманың арқасында аспирин препараттары - тромбопол, тромбоасс, кардиомагнил, астромбин жүрекке әсер етеді деп жаңылыстырып жатады. Әрине, бұл препараттар қанды сұйылтады, бірақ кардиологтың рецептісіз қабылдау кезінде бұл препараттар асқазан жарасын тудырады. Сондықтан, егер сіз препаратты теледидардан көрген болсаңыз да немесе туыстарыңыз бен көршілеріңіз бұл препаратты ішуге кеңес берсе де, сіздің жағдайыңызда олар көмектесіп қана қоймай, зиян тигізуі мүмкін», - дейді дәрігер.Сұрақтарға жауап бере отырып, кардиолог жүрек ауруын неврологиялық аурудан қалай ажыратуға болатынын айтты. Егер ауырсыну бірінші рет пайда болса, онда сіз медициналық қызметкерлерге, емханаға барған жөн немесе жедел жәрдем шақыру керек. Бірақ диагностиканың жалпы критерийлері күш түсуден, күйзелістен, салқын тиюден кейін жүрек ауруының пайда болуы, ауырсыну басу болып табылады. Неврологиялық ауырсынулар тұрақты, қозғалыс кезінде күшейеді. Кеуде қуысын пальпациялау кезінде немесе тыныс алу кезінде ауырсыну күшейсе, онда неврологиялық аурудан күдіктенген жөн. Оның нақты диагнозын маман айтады.
Соңында Жәмилә Алдабекова жүрек жұмысына пайдалы өнімдерді тізіп берді. Олардың ішінде: жасыл көкөністер: жасыл салат, қияр, қырыққабат. Қызыл етті аптасына 1-2 рет қабылдауға болады, майы аз сорттарға – майсыз сиыр етіне, құс етіне, балыққа, соның ішінде майлы теңіз балығына артықшылық берген дұрыс, бірақ аптасына бір реттен жиі емес.
Құрамында калий, магний кальцийі бар пайдалы тағамдар – бадам, соя, кептірілген інжір, теңіз балдыры, сиыр сүті, сүзбе, брокколи, кептірілген өрік, қара өрік, мейіз, асқабақ, қызылша, шпинат, қарақұмық, бұршақ дақылдары.
Тұзды, ысталған тағамдарды олардың құрамындағы натрийдің жоғары болуына байланысты шектеген жөн, бұл денеде сұйықтықтың сақталуына әкеледі, бұл өз кезегінде ісінуді тудырады және қан қысымын арттырады.
Дереккөз: Almaty.tv.
